Początek weganizmu na świecie
Wegański sposób odżywiania się nie jest nowym zjawiskiem lub modą. Weganizm czy wegetarianizm, na bazie którego powstał, towarzyszy nam od setek lat. Powodem zazwyczaj była religia, polityka czy też etyka. Wegetarianizm zakłada rezygnację z konsumpcji mięsa. Geneza tej decyzji dotyczy już historii starożytnej. Pierwszymi wegetarianami mianowano orfików, czyli lud żyjący około 600 lat p.n.e., którzy zrezygnowali z mięsa z pobudek religijno-filozoficznych. Kolejnym słynnym wegetarianinem był Pitagoras, który w ascezie od mięsa widział wizję oczyszczenia. A do dziś, istotą hinduizmu i buddyzmu była dieta bezmięsna, które oprócz samej diety dodatkowo zakładają unikanie przemocy wobec żywych stworzeń.
Skąd pochodzi dieta wegańska?
Weganizm wywodzi się na silnie zakorzenionym w historii wegetarianizmie. Słowo vegan powstało na bazie skróconej wersji terminu “veg-etari-an” w roku 1944 r. przez Donalda Watsona, który jest twórcą stowarzyszenia wegan Vegan Society. Weganizm często nazywano wówczas “wyższym wegetarianizmem, zorientowanym na przyszłość”.
Dieta roślinna, wegańska stale zyskuje na popularności. Pojawia się coraz więcej osób deklarujących ten styl życia. Wśród wcześniej wspomnianych powodów, teraz dodaje się jeszcze aspekty ekonomiczne lub ekologiczne. Niepodważalnym jest fakt, iż branża mięsna odpowiedzialna jest za ogromne szkody dla środowiska. Z tego powodu rośnie liczba osób zainteresowanych tą dietą, lub częściowym ograniczeniem mięsa – tzw. flexitarianizm. W samej Polsce przeszło 3 mln osób deklaruje, że odżywia się wegańsko lub wegetariańsko. Wokół weganizmu powstało niestety też wiele mitów, które poniżej postaramy się Tobie obalić!
Weganizm a wegetarianizm
Czym jest wegetarianizm?
Wegetarianizm to wyłączenie ze swojej diety mięsa, ryb oraz owoców morza. Często wiąże się to z unikaniem także produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym żelatyny i smalcu. To świadomy wybór, który najczęściej jest dokonywany z powodów zdrowotnych, ekologicznych lub moralnych. Wegetarianizm wywodzi się z Indii, a w Polsce zyskuje coraz większą popularność.
Różnica między weganizmem, a wegetarianizmem
Weganizm i wegetarianizm to dla niektórych pojęcia bliskoznaczne, jednak znacząco się różnią. Po pierwsze wegetarianizm był znany jako pierwszy, natomiast weganizm to dość nowe pojęcie. Wegetarianie nie jedzą mięsa, ale w ich diecie nie brakuje jaj i nabiału. Weganie mają bardziej restrykcyjną dietę, całkowicie rezygnuje z produktów odzwierzęcych. W ich lodówkach nie znajdziemy mleka, masła, sera, a nawet miodu. Dodatkowo weganie nie skupiają się tylko na diecie, ale również na innych produktach codziennego użytku, takich jak kosmetyki, czy ubrania. One także mogą mieć wpływ na krzywdzenie zwierząt podczas produkcji. Weganie również nie korzystają z rozrywek takich jak zoo lub cyrk.
Wspólne cechy weganizmu i wegetarianizmu
Pomimo tej znaczącej różnicy, weganizm, a wegetarianizm ma również wiele wspólnego. W obu dietach nie jest dozwolone spożywanie mięsa. Obu grupom zależy na uniknięciu cierpienia zwierząt. Dodatkowo, menu wegan i wegetarian jest dość zbliżone do siebie i opiera się na spożywaniu głównie owoców i warzyw. Białko zwierzęce jest zastępowane białkiem roślinnym, które znajdziemy w roślinach strączkowych i nasionach. A tłuszcze i kwasy tłuszczowe potrzebne dla organizmu są pobierane ze spożywania orzechów oraz używania oleju roślinnego.
Zalety i wady diety wegańskiej
Zacznijmy może od lepszej części, czyli zalet weganizmu.
Ratowanie zwierząt
Na pierwszy rzut oka to, co często ludziom kojarzy się z samym weganizmem to ochrona środowiska i zwierząt. Przechodząc na dietę wegańską, przestajemy przyczyniać się do popytu na produkty zwierzęce, przez co na rynku jest mniejsze zapotrzebowanie, a to oczywiście jest równe śmierci mniejszej ilości zwierząt.
Pozytywny wpływ na środowisko
Drugim aspektem, na który trzeba zwrócić uwagę to troska o środowisko. Istnieją badania, które potwierdzają negatywny wpływ hodowli zwierząt na zmiany klimatyczne. Do hodowli zwierząt jest potrzebne miejsce, przez co wycinane jest coraz więcej lasów i niszczone jest naturalne środowisko w celu postawienia fabryk oraz farm, co też równa się erozji gleb. Również produkcja mięsa wymaga ogromnych ilości wody, a jak wiadomo w Polsce sytuacja z nią nie wygląda tak kolorowo. Kolejną sprawą jest ślad węglowy mięsa, który jest o wiele większy od śladu węglowego np. owoców. Warto również wspomnieć o emisji gazów cieplarnianych, która jest zwiększona poprzez produkcję produktów odzwierzęcych.
Wpływ na zdrowie diety wegańskiej
Trzecim wnioskiem, który nie bywa taki oczywisty jest pozytywny wpływ diety wegańskiej na zdrowie. Jest to spowodowane tym, że spożywamy mniej tłuszczów, soli czy cukrów, a to odbija się dobrze na naszym zarówno ogólnym samopoczuciu jak i zdrowiu. Korzysta na tym w szczególności układ sercowo-naczyniowy dzięki zmniejszeniu ilości cholesterolu na przykład, jak i również układ pokarmowy, ponieważ dieta roślinna dobrze wpływa na pracę jelit. Również zdrowotną częścią jest to, że osoby na diecie wegańskiej rzadziej mają problemy z otyłością, mają silniejsze kości czy wolniej się starzeją. Są nawet badania, które potwierdzają pozytywny wpływ diety na chorobę Parkinsona czy nawet raka.
A co jeśli chodzi o wady weganizmu?
Jeśli chodzi o wady, to jest ich zdecydowanie mniej niż zalet. Tak naprawdę główną wadą jest to, że na diecie wegańskiej trzeba mocno uważać na odpowiednie zbilansowanie posiłków pod względem wartości odżywczych, które trzeba jakoś pokryć, przez co wegańskie posiłki powinny być mocno urozmaicone. Dla niektórych osób może to oznaczać więcej czasu spędzonego w kuchni oraz więcej czasu na przemyślenie samych posiłków oraz dobieranie ich odpowiedniej wartości odżywczej.
Jednak nieco poważniejszym problemem są skutki niewłaściwego doboru zapotrzebowania do organizmu. Tutaj prowadzi to często do niedoboru różnych witamin i minerałów, które są dosyć ważne w naszym życiu, a co za tym idzie może to doprowadzić do wielu chorób, niektórych mocno poważnych, jak na przykład anemia. Przez to, taka dieta nie nadaje się dla osób dojrzewających i dorastających, ponieważ produkty, które zapewniają odpowiednie składniki dla nich, są w niej zakazane.
Weganizm receptą na lepszą przyszłość
Weganizm to tzw. “must have” w skali globalnej, jeśli naprawdę zależy nam na lepszej przyszłości naszej planety. Nawet dla osób nie do końca przekonanych o jej słuszności wystarczy porównać plusy i minusy diety wegańskiej. Wówczas zauważamy, że jej pozytywny wpływ jest tu dominujący. Atuty weganizmu zauważają nie tylko konsumenci, ale również przedsiębiorstwa, szczególnie te, które działają w gastronomii.
Na rynku gastronomicznym pojawia się coraz więcej ofert dostosowanych do klientów preferujących dietę wegańską. Ponadto, poszukiwane są także alternatywne metody pozyskania mięsa, które nie narażają życia zwierząt. Przykładem jest między innymi mięso syntetyczne, które hodowane jest w laboratorium. Warto wspomnieć, że Singapur jako pierwsze państwo na świecie zalegalizował sprzedaż mięsa syntetycznego. Czy to początek wielkiej rewolucji wegańskiej? Z pewnością rosnąca popularność diety wegańskiej wskazuje, że jej udział w światowej produkcji żywności będzie dynamicznie rosnąć. Zachęcamy do obserwacji najnowszych informacji ze świata ekologii na Nowl Eco.
