Hodowla i rozmnażanie zwierząt w niewoli
Jest to program hodowli, który polega na przenoszeniu danego zagrożonego gatunku zwierzęcia do rezerwatów, ogrodów zoologicznych czy innych obiektów chronionych. W przypadku zagrożonych gatunków ma to na celu pomoc w ich rozmnożeniu i ogólnym podtrzymaniu gatunku. I mimo, że może wydawać się to świetnym rozwiązaniem, nie zawsze się to tak kończy.
Głównym wyzwaniem w przypadku hodowli zwierząt w niewoli jest sama genetyka. Celem wielu populacji żyjących w niewoli jest utrzymanie podobnego poziomu różnorodności genetycznej, jak w populacjach dzikich zwierząt. Ponieważ populacje trzymane w niewoli są zwykle małe i utrzymywane w sztucznych środowiskach, głównym problemem mogą być właśnie czynniki takie jak adaptacja, chów wsobny oraz utrata różnorodności.
Ważnym aspektem są zmiany w zachowaniu zwierząt, które zostały ponownie wprowadzone na wolność. Wypuszczone zwierzęta są zwykle mniej zdolne do polowania lub poszukiwania pożywienia, co prowadzi do głodu, prawdopodobnie dlatego, że młode zwierzęta spędzały okres uczenia się w niewoli. Wypuszczone zwierzęta często przejawiają bardziej ryzykowne zachowania i nie unikają drapieżników, co prowadzi do ich ponownego zagrożenia.
Jednak mimo tylu przeciwieństw, udało się osiągnąć wiele sukcesów poprzez rozmnażanie w niewoli. Przykładem może być Koń Przewalski, który został uratowany z krawędzi wyginięcia, a żółwie Galapagos z 12 osobników rozrosły się do populacji liczącej ponad 2000 żółwi.
Kriokonserwacja
Jest to proces, w którym komórki lub tkanki są przechowywane w ujemnej temperaturze, zwykle −196 °C. W tak niskiej temperaturze zatrzymuje się wszelka aktywność biologiczna, łącznie z biochemicznymi reakcjami prowadzącymi do śmierci komórkowej. Zagrożone gatunki zwierząt można przechowywać w bankach genów, które składają się z kriogenicznych obiektów służących do przechowywania żywych plemników, jaj lub zarodków w ultra zimnych warunkach.
Okazy zakonserwowane kriogenicznie mogą być potencjalnie wykorzystane do ożywienia ras zagrożonych lub wymarłych, do ulepszania rasy, krzyżowania, badań i rozwoju. Jednak kriokonserwacja jest kosztowną strategią i wymaga długoterminowego higienicznego oraz ekonomicznego zaangażowania, aby plazma zarodkowa pozostała żywotna. Kriokonserwacja może również stawić czoła wyjątkowym wyzwaniom związanym z gatunkiem, ponieważ niektóre zagrożone gatunki mają zmniejszony wskaźnik przeżywalności zamrożonej plazmy zarodkowej.
Przykładem zastosowania kriokonserwacji w celu zapobieżenia wyginięciu rasy zwierząt gospodarskich jest przypadek bydła węgierskiego szarego. Było ono niegdyś rasą dominującą w południowo-wschodniej Europie, jednak pod koniec II wojny światowej populacja zmniejszyła się i ostatecznie osiągnęła niski poziom 187 samic i 6 samców w latach 1965–1970. Dzięki wysiłkom na rzecz ochrony ludności węgierskiego rządu w 2012 r. liczba populacji zagrożonego gatunku wzrosła do 10310, co pokazuje znaczną poprawę, dzięki zastosowaniu kriokonserwacji.
Klonowanie
Niestety, ta metoda ma bardzo małą skuteczność, szczególnie w przypadku dzikich zwierząt, ponieważ wskaźnik powodzenia w ich przypadku wynosi mniej niż 1%. Są zarówno przypadki niepowodzeń, które często kończą się śmiercią nowo urodzonego zwierzęcia po krótkim czasie (cielę azjatyckiego gaura, które zmarło po 2 dniach), jak i przypadki powodzeń (3 afrykańskie żbiki zostały pomyślnie sklonowane). Naukowcy rozważają również sklonowanie zagrożonych gatunków, takich jak panda wielka i gepard. Jednak wiele osób przeciwstawia się klonowaniu zwierząt ze względu na liczbę klonowanych istot, które cierpią z powodu wad rozwojowych, zanim umrą.
Ciąża międzygatunkowa
Jest to proces polegający na ciąży, która obejmuje zarodek lub płód należący do innego gatunku niż nosicielka. W przypadku zwierząt może być cennym narzędziem w programach ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem, a także może również posłużyć do odtworzenia wymarłych gatunków. Jednak jest to proces o tyle skomplikowany, że jest dużo przeszkód jak chociażby reakcja immunologiczna w stosunku do płodu.
Więcej informacji ze świata Ekologii znajdziesz na Nowl Eco – z nami wiesz więcej!
